De archeologie verandert snel. Waar vroeger een meetlint en notitieblok volstonden, beschikt de moderne archeoloog over krachtige digitale tools. Een van de meest baanbrekende ontwikkelingen van dit moment is Gaussian Splatting in combinatie met handheld LiDAR-scanners zoals de XGRIDS K1 en L2 Pro. Deze techniek maakt het mogelijk om archeologische sites, objecten en structuren sneller, gedetailleerder en duurzamer vast te leggen dan ooit tevoren. In deze blog lees je wat Gaussian Splatting is, waarom het zo relevant is voor archeologisch onderzoek, en hoe XGRIDS-scanners het veldwerk efficiënter en toegankelijker maken.
Wat is Gaussian Splatting en waarom is het revolutionair?
Gaussian Splatting is een nieuwe techniek voor het visualiseren van 3D-gegevens. In plaats van een ruwe puntenwolk of een 3D-mesh (netwerk van driehoeken), worden de meetpunten weergegeven als zachte, gekleurde "splats" – kleine 3D-gaussische bolletjes met kleur, vorm en lichtreflectie. Deze overlappen elkaar en vormen zo een vloeiend, fotorealistisch beeld van het gescande object of terrein.
Voor de archeologie betekent dit: direct een levensecht beeld van een vondst, structuur of site, zonder dat je tijdrovende bewerkingen hoeft uit te voeren of specialistische software nodig hebt. Je ziet het object zoals het was – inclusief textuur, kleur, schaduw en vorm – en kunt het digitaal bewaren, analyseren en delen.
Waarom is dit belangrijk voor archeologen?
Archeologische vondsten zijn kwetsbaar en vaak eenmalig: als je een site opgraaft, verandert deze onherroepelijk. Daarom is nauwkeurige en volledige documentatie essentieel. Gaussian Splatting biedt hier unieke voordelen:
-
Snelle vastlegging in het veld: Je scant met de XGRIDS K1 of L2 Pro en ziet direct een fotorealistisch 3D-model op je scherm.
-
Minder verwerking achteraf: Geen uren of dagen nodig voor het modelleren van puntenwolken of het genereren van meshes.
-
Hoge visuele kwaliteit: Details zoals scheuren, verkleuringen en materiaaltextuur worden realistisch weergegeven.
-
Toegankelijk voor iedereen: Het model is begrijpelijk voor zowel onderzoekers als publiek – ideaal voor samenwerking, publicatie en educatie.
Voorbeeldtoepassingen in de archeologie
1. Opgravingen documenteren
Tijdens een opgraving kunnen archeologen met de XGRIDS-scanner snel de verschillende lagen of structuren in kaart brengen. Dankzij het realtime Gaussian Splatting-model kan men de context van vondsten nauwkeurig vastleggen – cruciaal voor latere interpretatie. Bijvoorbeeld: een muurrestencomplex wordt in een paar minuten in 3D vastgelegd, inclusief de sporen van verbrande lagen of pleisterwerk.
2. Artefacten en objecten inscannen
Kwetsbare objecten, zoals aardewerk, werktuigen of skeletten, kunnen zonder aanraking worden gescand. De scanners leveren een waarheidsgetrouw 3D-model dat kan worden opgeslagen, bestudeerd, en gedeeld met specialisten elders. Met Gaussian Splatting zie je niet alleen de vorm, maar ook kleur- en materiaaldetails.
3. Virtuele reconstructie en publieksvoorlichting
Musea of onderzoekers kunnen de modellen inzetten voor virtual reality (VR) of interactieve tentoonstellingen. Een opgegraven Romeinse kelder? Laat bezoekers er virtueel doorheen lopen alsof ze er zelf staan. De visuele kwaliteit van Gaussian Splatting maakt deze ervaring realistisch en indrukwekkend.
4. Vergelijking en monitoring
Door dezelfde site of object op meerdere tijdstippen te scannen, kunnen veranderingen eenvoudig worden gevolgd. Denk aan erosie, verzakking of restauraties. Gaussian Splatting-modellen zijn zo gedetailleerd dat je afwijkingen snel opspoort.
XGRIDS K1 en L2 Pro: krachtige tools voor archeologen
De K1 is een lichte scanner (ca. 1 kg) met dubbele 48 MP camera en een bereik tot 40 meter – ideaal voor objecten en kleinere sites. De L2 Pro biedt meer bereik (tot 120 of 300 m), drie kleurencamera’s, en krachtige realtime verwerking. Beide modellen zijn ontworpen voor mobiliteit en gebruiksgemak: je loopt met de scanner rond en het model verschijnt direct op je scherm, met volledige kleuren en hoge nauwkeurigheid.
Geen gedoe met nabewerken, geen externe software nodig – de scan is klaar zodra jij dat bent.
Conclusie
Voor archeologen die willen documenteren, analyseren én delen, is Gaussian Splatting een gamechanger. In combinatie met de XGRIDS K1 en L2 Pro scanners wordt 3D-documentatie niet alleen nauwkeuriger, maar ook sneller, toegankelijker en visueel overtuigender. Zo leg je het verleden vast – niet alleen voor nu, maar ook voor toekomstige generaties.
Geocentrum is exclusief dealer van XGRIDS in de Benelux en verzorgt vrijblijvende demonstraties voor archeologische instellingen, musea en onderzoeksteams. Neem gerust contact op voor meer informatie.